Thursday, March 21, 2013

Програм хангамжийн салбарыг хөгжүүлэх нэг санал, хоёр хувилбар

Өмнөх бичлэгтээ дурдсан гацааны циклээс хэрхэн гарах талаар өөрийн бодож явдаг нэгэн саналыг хуваалцъя.

Төрийн зүгээс олон төрлийн тендер зарладаг боловч манай үндэсний компаниуд эдгээр тендерийн гүйцэтгэгчээр тэр бүр шалгарч чадахгүй байна. Тиймээс үндэсний компаниудын санхүүгийн чадавхи сайжрахгүй, туршлага хуримтлуулах боломж нь багасна гэсэн үг. Тэгэхээр энэ санхүүгийн чадавхийг нь сайжруулах гэсэн төрийн дэмжлэг төдийлөн оновчтой биш нь тодорхой боллоо. Зарим компанийн удирдлагууд санхүүгийн чадавхитай болчихвол хүмүүсээ Энэтхэг, Малайз, Сингапур гэх мэт улсууд руу явуулж олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн сертификатын сургалтанд хамруулмаар байгаа тухайгаа хуучилж байсан юм.

Бидэнд одоо "хүний нөөцийнхөө чадавхийг сайжруулах" гэсэн нэг арга зам байна. Энэ салбарт чадварлаг мэргэжилтнүүд бий болсоноор төсөл аваад байгаа гадны компаниудтай өрсөлдөх чадварыг нэмэгдүүлнэ. Эдгээр чадварлаг мэргэжилтнүүдийг бий болгох дараахь 2 хувилбар байж болох юм. 1. Мэргэжилтнүүдээ давтан сургаж, мэргэжлийн сургалтанд хамруулах. 2. Их, дээд сургуулийн хичээлийн хөтөлбөрийн чанарыг сайжруулж чадварлаг мэргэжилтнүүд бэлдэх. 

1 дэх хувилбарын хувьд олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн сургалтын төвүүд манай улсад байгаа хэдий ч эдгээр сургалтанд хүмүүсээ хамруулсанаар системтэй мэдлэгийг бий болгож чадахгүй байна. Өөрөөр хэлбэл компаниуд хэтэрхий техникийн чадвар луу анхаарсанаар тэдгээр техникийн чадварыг өрсөлдөх чадвар болгож чаддаггүй. Иймд компаниудыг олон улсын стандартад нийцсэн үйл ажиллагаа явуулдаг, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг болгох тал дээр төрөөс дэмжлэг үзүүлэх хэрэгтэй. Энэхүү дэмжлэгийн үр дүнд нөгөө гацаад байгаа циклээсээ гарах боломж нь бүрдэх юм. Өнгөрсөн жил би бээр програм хангамжийн томоохон компаниудын удирдлагуудтай уулзаж энэ талаар санал солилцсон бөгөөд салбарын хүний нөөцийн чадавхийг бэхжүүлэх төсөл боловсруулж 2013 оны улсын төсөвт суулгах санал оруулсан боловч одоогийн Засгийн газар дэмжээгүй билээ.

2 дахь хувилбарын хувьд сургууль дөнгөж төгссөн мэргэжилтнүүд шууд ажил гүйцэтгэх туршлага байдаггүй гэдэг утгаараа төдийлөн сайн арга зам биш хэдий ч хэрэгжүүлэхэд зардал багатай. Дээд боловсрол эзэмших явцад чанартай сайн мэдлэг олж авсанаар чадварлаг мэргэжилтэн болохгүй ч гэсэн тодорхой ажлын туршлага суухад суурь болох, ажлыг зөв горимын дагуу хийхэд үндэс нь болох юм. Өндөр хөгжилтэй орнууд боловсролын чанартаа анхаарал хандуулдаг нь ч үүнтэй холбоотой.

Эцэст болдог бол дээрх 2 хувилбарыг хамтад нь хэрэгжүүлбэл үр дүн нь салбарын хөгжилд маш сайн тусна гэдэгт итгэлтэй байна.

"If money is your hope for independence you will never have it. 
The only real security that a man will have in this world is a reserve of knowledge, experience, and ability."
Henry Ford